استنلس استیل (فولاد ضد زنگ) یکی از پرکاربردترین آلیاژهای فلزی در جهان است که به دلیل مقاومت بالای آن در برابر خوردگی و خواص مکانیکی مناسب، در بسیاری از صنایع از جمله صنعت ساختمان، صنعت نفت و گاز، صنعت خودروسازی و صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیچ و مهره‌های استنلس استیل به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، در بسیاری از کاربردها به عنوان گزینه‌ای برتر در مقایسه با پیچ و مهره‌های فولادی یا آهنی مطرح می‌شوند که برای خرید پیچ مهره باید تفاوت آنها را بدانید.
آشنایی با انواع فولاد
فولاد آلیاژی از ترکیب دو یا چند عنصر فلزی مانند کربن، منگنز، نیکل، کروم و غیره ساخته می‌شود. این آلیاژها به دلیل خواص مکانیکی، خوردگی‌پذیری و ویژگی‌های دیگر خود، در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارند.
فولاد کربنی
فولاد کربنی ساده‌ترین نوع فولاد است که حاوی مقادیر کمی از کربن (معمولاً 0.05 تا 2.1 درصد) است. این نوع فولاد به دلیل قیمت ارزان، استحکام مناسب و شکل‌پذیری خوب، در بسیاری از کاربردهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فولاد ضد زنگ (استنلس استیل)
فولاد ضد زنگ یا همان استنلس استیل، آلیاژی از فولاد است که در آن حداقل 10.5 درصد کروم وجود دارد. این عنصر، مقاومت فولاد را در برابر خوردگی به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. استنلس استیل‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام خواص مکانیکی و خوردگی‌پذیری متفاوتی دارند. برخی از گریدهای استنلس استیل مانند 304 و 316 بسیار مقاوم در برابر خوردگی هستند و در محیط‌های خورنده مانند صنایع غذایی، دارویی و نفت و گاز کاربرد گسترده‌ای دارند.
فولاد آلیاژی
فولاد آلیاژی، مانند فولاد ضد زنگ، حاوی مقادیر دیگری از عناصر فلزی مانند نیکل، کروم، وانادیوم و غیره است که خواص مکانیکی آن را بهبود می‌بخشد. این نوع فولادها در کاربردهایی که نیاز به استحکام و سختی بالاتری دارند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فولاد ابزاری
فولاد ابزاری، آلیاژی از فولاد است که به دلیل سختی، مقاومت در برابر سایش و قابلیت ماشینکاری خوب، در ساخت ابزارهای برش، ابزارهای شکل‌دهی فلزات و قالب‌های تزریق پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تفاوت استنلس استیل با فولاد و آهن در پیچ و مهره ها
پیچ و مهره‌های استنلس استیل، فولاد و آهن از نظر خواص مکانیکی و خوردگی‌پذیری با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
مقاومت در برابر خوردگی
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بین پیچ و مهره‌های استنلس استیل، فولاد و آهن، مقاومت آنها در برابر خوردگی است. پیچ و مهره‌های استنلس استیل به دلیل وجود کروم، در برابر خوردگی بسیار مقاوم هستند. این ویژگی، باعث می‌شود که پیچ و مهره‌های استنلس استیل در محیط‌های خورنده مانند محیط‌های مرطوب، اسیدی و قلیایی، به خوبی دوام بیاورند.
استحکام مکانیکی
پیچ و مهره‌های استنلس استیل، معمولاً از استحکام مکانیکی کمتری نسبت به پیچ و مهره‌های فولادی برخوردار هستند. این تفاوت به دلیل وجود کروم در استنلس استیل است که باعث می‌شود که این آلیاژ کمی تردتر شود.
شکل پذیری و ماشینکاری
پیچ و مهره‌های استنلس استیل، معمولاً از شکل پذیری کمتری نسبت به پیچ و مهره‌های فولادی برخوردار هستند. این تفاوت به دلیل وجود کروم در استنلس استیل است که باعث می‌شود که این آلیاژ کمی سخت‌تر شود.
هزینه
پیچ و مهره‌های استنلس استیل، معمولاً از پیچ و مهره‌های فولادی گران‌تر هستند. این تفاوت به دلیل قیمت بالاتر مواد اولیه استنلس استیل است.
انتخاب نوع پیچ و مهره مناسب
برای انتخاب نوع پیچ و مهره مناسب، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. از جمله عوامل موثر در انتخاب پیچ و مهره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محیط و کاربرد پیچ و مهره
اگر پیچ و مهره در معرض محیط‌های خورنده قرار دارد، باید از پیچ و مهره‌های استنلس استیل استفاده کرد.
- بار و تنش وارد بر پیچ و مهره
اگر پیچ و مهره در معرض بار و تنش بالایی قرار دارد، باید از پیچ و مهره‌های فولادی استفاده کرد.
- شرایط محیطی و جوی
اگر پیچ و مهره در معرض شرایط محیطی و جوی نامناسب قرار دارد، باید از پیچ و مهره‌های استنلس استیل استفاده کرد.
| جنس پیچ و مهره | کاربرد |
| استنلس استیل | محیط‌های خورنده مانند صنایع غذایی، دارویی، نفت و گاز، صنایع دریایی و کشتی‌سازی، صنایع شیمیایی و پتروشیمی |
| فولاد | محیط‌های غیرخورنده مانند صنایع ساختمانی، صنایع خودروسازی، صنایع ماشین‌سازی و صنایع کشاورزی |
| آهن | کاربردهای عمومی مانند ساخت و ساز، صنایع دستی و نجاری |
جمع بندی
پیچ و مهره‌های استنلس استیل، فولاد و آهن، هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که باعث می‌شود که در کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار گیرند. برای انتخاب نوع پیچ و مهره مناسب، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت.
سوالات متداول
استنلس استیل چیست؟
استنلس استیل آلیاژی از فولاد است که در آن حداقل 10.5 درصد کروم وجود دارد. این عنصر، مقاومت فولاد را در برابر خوردگی به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
تفاوت استنلس استیل با فولاد و آهن در چیست؟
استنلس استیل، فولاد و آهن از نظر خواص مکانیکی و خوردگی‌پذیری با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند.
- مقاومت در برابر خوردگی: استنلس استیل در برابر خوردگی بسیار مقاوم است، در حالی که فولاد و آهن در معرض محیط‌های خورنده دچار خوردگی می‌شوند.
- استحکام مکانیکی: فولاد معمولاً از استنلس استیل استحکام مکانیکی بیشتری دارد.
- شکل پذیری و ماشینکاری: فولاد معمولاً از استنلس استیل شکل پذیری و ماشینکاری بهتری دارد.
- هزینه: استنلس استیل معمولاً از فولاد گران‌تر است.
کدام نوع جنس پیچ و مهره برای چه کاربردهایی مناسب است؟
برای انتخاب نوع پیچ و مهره مناسب، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. از جمله عوامل موثر در انتخاب پیچ و مهره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محیط و کاربرد پیچ و مهره: اگر پیچ و مهره در معرض محیط‌های خورنده قرار دارد، باید از پیچ و مهره‌های استنلس استیل استفاده کرد.
- بار و تنش وارد بر پیچ و مهره: اگر پیچ و مهره در معرض بار و تنش بالایی قرار دارد، باید از پیچ و مهره‌های فولادی استفاده کرد.
- شرایط محیطی و جوی: اگر پیچ و مهره در معرض شرایط محیطی و جوی نامناسب قرار دارد، باید از پیچ و مهره‌های استنلس استیل استفاده کرد.